بيمه حمل و نقل كالا
بيمه حمل و نقل كالا بيمه اي است كه به موجب آن بيمه گر در مقابل حق بيمه اي كه از بيمه گزار دريافت مي كند متعهد مي شود در جريان حمل كالا از نقطه اي به نقطه ديگر در نتيجه وقوع خطرهاي موضوع بيمه چنانچه ، كالا تلف شده و يا دچار خسارت شود و يا بيمه گزار در رابطه بااين خطرات هزينه اي متحمل شود، زيان وارده را بپردازد
بيمه حمل و نقل به صورت شكلي به دو طريق ساده و عمومي (تابع قرارداد كلي) صادر مي گردد:
بيمه نامه حمل و نقل ساده:
بيمه‌نامه حمل و نقل كالا، بيمه‌نامه‌اي است كه براي حمل كالاي معيني صادر مي‌شود و در آن مشخصات مورد بيمه از جمله نوع كالا، مقدار و ارزش كالا، طريق و نحوه حمل و موضوعات ديگري كه مبين حقوق و تعهدات طرفين قرارداد مي‌باشد قيد ميگردد. مثلاً شخصي تصميم به حمل مقدار معيني ماشين‌آلات كه نوع و مقدار و مشخصات آن معلوم است از كشوري به كشور ديگر دارد و براي آن درخواست بيمه مي‌كند. در چنين صورتي براي بيمه‌گزار بيمه‌نامه‌هاي صادر مي‌شود كه در آن كليه مشخصات مربوط به مورد بيمه و وضعيت حمل ذكر مي‌شود. با صدور اين بيمه‌نامه بيمه‌گزار موظف است حق‌بيمه مربوط را كه در بيمه‌نامه تعيين شده بپردازد و بيمه‌گر نيز در مقابل متعهد جبران خسارت‌هاي احتمالي وارد به مورد بيمه در جريان حمل از مبدا تا مقصد طبق شرايط بيمه‌نامه خواهد بود. بنا به آنچه گفته شد لازمه صدور اين نوع بيمه‌نامه حمل و نقل كالا اين است كه بيمه‌گزار قبلاً از وضعيت مورد بيمه و چگونگي حمل آن اطلاع داشته و اين اطلاعات را در اختيار بيمه‌گر قرار دهد و اين ترتيبي است كه در مورد هر حمل بايد رعايت شود و در صورتيكه بيمه‌گزار مراجعات زيادي داشته باشد و كالاهاي مختلفي را در معرض حمل و نقل قرار دهد براي هر مورد بايد بيمه‌نامه جداگانه‌اي از بيمه‌گر دريافت نمايد. با صدور يك بيمه‌نامه ساده بيمه‌گزار ملزم نخواهد بود كالاي مورد بيمه را يكجا حمل كند؛ حمل به دفعات نيز مجاز است لكن آنچه حائز اهميت مي‌باشد اين است كه ارزش كل مورد بيمه و موضوعات ديگري كه مطرح شد بايد معلوم بوده و در بيمه‌نامه قيد گردد.
بيمه حمل و نقل عمومي:
در برخي مواقع، صدور بيمه‌نامه‌هاي حمل و نقل ساده (بيمه‌نامه‌هاي باربري داخلي، خارجي و ترانزيت) بدليل تعداد بالاي تكرار آن مقرون به صرفه نمي‌باشند؛ به عنوان مثال، شركت واردكننده قطعه خاصي كه ساليانه چندين پارت كالا را وارد كشور مي‌كند، تكميل فرم بيمه‌نامه‌هاي ساده براي هر بار ورود كالا كاري زمانبر و سخت مي‌باشد. در اين موارد، از بيمه‌نامه‌هاي عمومي كه قراردادي است ميان بيمه‌گر و بيمه‌گزار استفاده مي‌شود. از طرفي مي‌توان مدت اعتبار را از ديگر وجوه تمايز ميان بيمه‌نامه با قرارداد دانست؛ بيمه‌نامه‌ها معمولاً يكساله مي‌باشند ولي براي قرارداد محدوديت زماني وجود ندارد.
بيمه حمل و نقل كالا عمومي يك قرارداد كلي است كه بين بيمه‌گر و بيمه‌گزار منعقد ميگردد و در آن شرايط اصلي بيمه و رئوس كلي حقوق و تعهدات طرفين معين مي‌شود. لكن مشخصات محمولات و نحوه حمل آنها زماني به اطلاع بيمه‌گر مي‌رسد كه بيمه‌گزار اقدام به حمل كالا مي‌نمايد. با صدور چنين قراردادهايي كليه حمل و نقل‌هايي كه بيمه‌گزار در آينده انجام مي‌دهد تحت پوشش بيمه قرار مي‌گيرد مشروط به اينكه بيمه‌گزار مشخصات و نحوه حمل كالا و وسيله حمل، مبدا و مقصد و بطور كلي آنچه كه در بيمه‌نامه پيش‌بيني نشده و احتياج به تصريح دارد قبل از حمل به اطلاع بيمه‌گر برساند تا بيمه‌گر نسبت به صدور گواهي بيمه اقدام نمايد. بديهي است اين اطلاعات مي‌بايست قبل از شروع حمل به اطلاع بيمه‌گر برسد مگر اينكه ترتيب ديگري در قرارداد مورد توافق قرار گرفته باشد.
بيمه حمل و نقل كالا بر اساس طريقه حمل، محدوده جغرافيايي و پوشش هاي بيمه اي قابليت تقسيم بندي به شرح ذيل را دارد:
بر اساس طریقه حمل: طبق اين روش بيمه نامه حمل و نقل كالا به طرق زميني، هوايي، دريايي و تركيبي تقسيم مي شود كه در بيمه حمل و نقل به روش هاي دريايي حمل بر شناورهاي كوچك و حمل بر كشتي هاي طبقه بندي شده از ديگر تقسيمات اين نوع بيمه نامه مي باشد كه هر كدام نرخ و شرايط خود را دارد.
بر اساس محدوده جغرافيايي:بر اساس اين نظربيه بيمه حمل و نقل كالا به داخلي، وارداتي، صادراتي و ترانزيت تقسيم مي شود. در بيمه حمل و نقل داخلي به دو متد و رويه عمل مي گردد. بيمه حمل و نقل داخلي با خطرات محدود (آتش سوزي - حادثه و سرقت كلي) و با خطرات اضافي (تمام خطر)
بر اساس پوشش هاي بيمه اي:بيمه حمل و نقل كالا بر اساس پوشش هاي A, B,C و Total Loss تقسيم بندي مي شود.
بيمه Total Loss عملاً در دنيا منسوخ شده و لذا براي حفظ جايگاه والاي بيمه گزاران و حفظ حقوق مشتريان از ارائه اين بيمه حتي الامكان اجتناب مي شود زيرا چنانچه قسمت اعظم كالادر جريان حمل از بين رفته و فقط قسمت اندك باقي بماند بيمه گر تعهدي نسبت به جبران خسارت ندارد و اساساًاين نوع بيمه نامه به بيمه نامه تشريفاتي يا بيمه نامه گمرگي شهرت داشته و در زماني كه كالاي صادراتي براساس تصويب نامه هيات وزيران در ايران بيمه مي شد رايج گرديد.
اصطلاحات مرتبط با بيمه نامه
به منظور سهولت در دستيابي به آراء و نظرات طرفين معامله و برخورداري از يك گفتمان واحد در معاملات تجاري، اصطلاحات خاصي توسط اتاق بازرگاني بين المللي (كه متشكل از نمايندگان اتاق هاي بازرگاني كشورهاست) تنظيم و ارائه مي شود كه تحت عنوان اينكوترمز از آن نامبرده مي شود. بر اساس اصطلاحات تجاري مذكور در اينكوترمز، خريد و فروش بين المللي از يك رويه يكسان و هم آگاه برخوردار است .
بيمه نامه صادراتي(ساده)
كالاهايي كه توسط صادركنندگان جهت عرضه در بازار جهاني به خارج از كشور ارسال ميگردد ، تحت عنوان بيمه‌نامه‌هاي صادراتي تحت پوشش بيمه‌اي قرار مي‌گيرند .
اهداف بيمه نامه
بيمههاي حمل و نقل صادراتي بيمه‌هايي مي‌باشند كه مبداً ايران و مقصد كشور خارجي باشد. بيمههاي حمل و نقل وارداتي، صادراتي و ترانزيت براساس مبدأ و مقصد آنها متمايز مي‌شوند.
شرح خطرات و خسارات تحت پوشش
شرط تلف كامل كالا (Total Loss)
از بين رفتن و تلف شدن كامل محموله مورد بيمه در يك مرحله كه در اثر غرق شناور، سقوط هواپيما و يا آتش‌سوزي وسيله حمل كالا به وجود آيد .
پوشش كلوز A
اين نوع بيمه كاملترين نوع بيمه حمل و نقل است و بيشتر براي كالاهاي حساس و آسيب پذير مورد استفاده قرار مي‌گيرد و كليه خطرات به جز موارد استثنا شده را شامل مي‌شود.
استثنائات (مواردي كه از شمول تعهدات بيمه خارج مي باشند) عبارتند از :
- اشعه يون ساز و آلودگي مواد راديواكتيو ناشي از هرگونه سوخت يا فضولات هسته‌اي
- عدم قبول ورود كالا از طرف بيمه‌گزار و يا ممانعت از ورود كالا توسط كشور وارد كننده كالا
- سوء عمل عمدي بيمه‌گزار كه منجر به خسارت يا تلف مورد بيمه شده باشد
- نشست و ريزش عادي مورد بيمه و خطرات مشابه به آنها مانند كسري عادي وزن و فرسودگي و پوسيدگي
- تلف، آسيب يا هزينه ناشي از ناكافي و نامناسب بودن بسته‌بندي يا آماده‌سازي مورد بيمه
- تلف، آسيب يا هزينه ناشي از عيب ذاتي يا ماهيت مورد بيمه
- تلف، آسيب يا هزينه ناشي از كاربرد هر نوع سلاح جنگي كه با انرژي، شكست هسته‌اي يا واكنش مشابه ديگر يا نيرو و ماده راديواكتيو كار كند
- عدم قابليت دريانوردي كشتي يا كرجي يا نا مناسب بودن كشتي، كرجي، وسيله حمل، كانتينر يا ليف وان جهت حمل سالم مورد بيمه
- خطرات جنگ، اعتصاب، شورش، بلوا، تروريسم، جز استثنائات بيمه‌نامه مي‌باشد و درصورتي‌كه توافقي بين بيمه‌گر و بيمه‌گزار انجام پذيرد اين خطرات مي‌تواند تحت پوشش قرار گيرد.
پوشش كلوز B
در بيمه با شرط B بيمه‌گر متعهد جبران كليه خطراتي كه در كلوز C تحت پوشش مي‌باشد بانضمام خسارات ناشي از خطرات بشرح زير مي‌باشد:
- زلزله، آتشفشان يا صاعقه
- ورود آب دريا، درياچه يا رودخانه به كشتي، شناور، محفظه كالا، كانتينر و يا ليفت وان
- از بين رفتن كامل هر بسته كالا در كشتي يا شناور و تلف كلي هر بسته به علت سقوط در هنگام بارگيري و يا تخليه كشتي و يا شناور
- به دريا افتادن كالا از روي عرشه كشتي
ضمنا در بيمه كالا به شرط B علاوه بر خطرات مذكور در كلوز B خطرات عدم تحويل، دزدي، دله دزدي، سائيدگي، زنگ زدگي، نشت، شكست، لب پريدگي، كج شدن، خراشيدگي و ضربه ديدگي و خسارت ناشي از چنگك، ريزش ، كسري نيز پذيرفته مي‌شود.
پوشش كلوز C
كلوز C با‌عدم تحويل: به ازاي پرداخت درصد در نظر گرفته شده براي اين مورد، در صورتيكه كالاي بيمه شده بنا به دلايل نامعلوم به دست گيرنده نرسد، بيمه‌گزار مي‌تواند ادعاي خسارت كند.
كلوز C بدون عدم‌تحويل: در صورتيكه كالاي بيمه شده به دست گيرنده نرسد، بيمه تعهدي نسبت به پرداخت خسارت ندارد.اين بيمه نامه مشمول خطرات بشرح زير مي باشد:
- آتش سوزي يا انفجار
- به گل نشستن و زمينگير شدن، برخورد با كف دريا، غرق يا واژگون شدن كشتي يا شناور
- واژگون شدن يا ازخط خارج شدن وسيله حمل زميني
- تصادم يا برخورد كشتي، شناور يا هر وسيله حمل ديگر با هر جسم خارجي به غير از آب
- تخليه اضطراري كالا در بندري غير از بندر مقصد
- فدا كردن كالا در جريان خسارت ساده
- به دريا انداختن كالا جهت سبك‌سازي كشتي
- زيان همگاني و هزينه‌هاي نجات
- مسئوليت مشترك در تصادف
شرايط عمومي و اختصاصي بيمه نامه
شرایط عمومی
شرايط اختصاصي
برخي از شروط اختصاصي كه در صورت احراز هريك از آنها مي بايستي در متن بيمه نامه درج شوند، عبارتند از:
شرط C با عدم تحويل
در حملهاي دريايي از بين رفتن كلي يك بسته كامل در حين بارگيري، تخليه يا انتقال كالا از يك كشتي به كشتي ديگر تحت پوشش اين بيمه نامه مي باشد.
شرط B
علاوه بر خطرات مندرج در بند يك كلوز B، خطرهاي عدم تحويل، دزدي، قلاب زدگي، آب ديدگي، روغن زدگي، شكست، ريزش و خسارات ناشي از مجاورت با كالاهاي ديگر مشمول اين بيمه نامه مي باشد .
تبصره مهم: به استثناي خسارات ناشي از خطرات مندرج در بند يك كلوز B و همچنين خسارت عدم تحويل، در ساير موارد ، پرداخت خسارت منوط به كسر فرانشيز مي باشد لذا ضروري است در بيمه نامه هاي صادره با شرايط B علاوه بر درج شرط اشاره شده در فوق،عبارت ذيل نيز حتماً قيد شود :
«معادل ... درصد هر خسارت مشمول فرانشيز مي باشد.»
شايان ذكر است كه به موجب مصوبات شوراي عالي بيمه، ميزان فرانشيز هر كالا حسب مورد متفاوت مي باشد و مقدار دقيق آن را مي بايستي از جدول نرخ و شرايط موضوع بند 7 (ضميمه پيوست) استخراج نمود. ليكن در مجموع مي توان به موارد كلي ذيل اشاره نمود :
- فرانشيز 1% ارزش كل مورد بيمه براي محمولات فلّه، برنج در كيسه، اتومبيل باري و اتوبوس؛
- فرانشيز 5/1% ارزش كل مورد بيمه براي شيشه جام و هر دستگاه اتومبيل سواري؛
- فرانشيز 3% ارزش هر بسته خسارت ديده مندرج در بارنامه براي محمولات غير فلّه اي و غير حساس؛
- فرانشيز 5% ارزش مورد بيمه براي محمولات حساس نظير پيانو، ارگ، آينه جام، چيني آلات و مواد شيميايي در بشكه هاي 100 ليتري و بالاتر و ... .
بديهي است بيمه گر در شرايط خصوصي بيمه نامه و با توجه به نوع ريسك مي تواند فرانشيزهاي بالاتر از درصدهاي اعلام شده را منظور نمايد.
شرط توتال لاس (Total Loss)
- از بين رفتن و تلف كلي محموله مورد بيمه در يك مرحله كه در اثر غرق شناور، سقوط هواپيما و يا آتش سوزي وسيله حمل كالا به وجود آيد، تحت پوشش مي باشد. مدت اعتبار بيمه نامه از بندر مبدأ شروع و پس از رسيدن مورد بيمه به بندر مقصد خاتمه مي پذيرد.
شرط ترانزيت
- خسارت در محل صدور بيمه نامه و به ريال تأديه مي گردد، بديهي است طبق شرايط بيمه نامه صادره هر گونه خسارتي اعم از زيان همگاني و يا هزينه هاي نجات و يا هزينه هاي جلوگيري از تشديد خسارت كه در داخل و يا خارج از كشور در جريان حمل به وقوع پيوندد، به موجب بيمه نامه هاي صادره، بيمه گر معادل ريالي آنرا بر اساس نرخ تسعير ارز مندرج در بيمه نامه محاسبه نموده و خسارت وارده را پرداخت مي نمايد، البته مشروط بر اينكه ارزش ريالي آن در زمان پرداخت خسارت تجاوز ننمايد.
شرط حمل با كانتينر يخچالدار
- در صورتيكه كالاي مورد بيمه مي بايستي حتماً توسط وسيله نقليه يخچال دار حمل شود، ذكر عبارت زير در بيمه نامه ضروري است: « فساد و از بين رفتن مورد بيمه در اثر از كار افتادن يخچال وسيله نقليه حامل كالا به مدت 24 ساعت متوالي و عدم امكان تعمير آن ظرف مدت مذكور جزء خطرات بيمه شده مي باشد.»
شرط دام زنده
- « مورد بيمه فقط در حين حمل و نقل بر روي وسيله نقليه تحت پوشش مي باشد. همچنين مرگ و مير ناشي از نرسيدن آب و دانه و يا علوفه، تنگي جا و مرضهاي اپيدمي از خطرات بيمه شده مستثني مي باشد »
شرط كشتيهاي غير طبقه بندي شده (فاقد كلاس)
- يكي از شروط اساسي اعتبار بيمه نامه هاي باربري، حمل مورد بيمه با كشتيهاي طبقه بندي شده مي-باشد، وليكن از آنجا كه برخي كشورها نظير چين و كشورهاي مجاور درياي خزر، به موجب مقررات داخلي كشور متبوع خود، ملزم به استفاده از كشتيهاي طبقه بندي شده نمي باشند، با درج عبارت ذيل در متن بيمه نامه صادره براي محمولاتي كه از مبادي فوق الذكر حمل مي شوند، مي توان باعث اعتبار بخشيدن به پوشش بيمه اي مربوطه شد. شرط طبقه بندي كشتي ها به شرح مندرج در شرايط ساده بيمه نامه ، كان لم يكن تلقي مي گردد .
شرط نرخ ارز (شرط تسعير)
- هر گونه خسارت احتمالي وارده به مورد بيمه نامه هايي كه براساس ارز خارجي خريداري مي شوند حداكثر بر مبناي نرخ تسعير ارز مندرج در بيمه نامه تسويه خواهد شد، مشروط به اينكه نرخ تسعير ارز به ريال از ارزش روز آن بيشتر نباشد.
- تبصره : در هنگام تنظيم بيمه نامه و الحاقيه هاي باربري مي بايستي حتماً معادل ارزي حق بيمه در ستون مربوطه قيد گردد. علاوه بر اين مي بايستي نرخ تسعير ارز و معادل ارزي حق بيمه نيز درج شود .
بيمه نامه صادراتي(عمومي)
كالاهايي كه توسط صادركنندگان جهت عرضه در بازار جهاني به خارج از كشور ارسال ميگردد، تحت عنوان بيمههاي صادراتي تحت پوشش بيمه‌اي قرار مي‌گيرند.
اهداف بيمه نامه
كالاهايي كه توسط صادركنندگان جهت عرضه در بازار جهاني به خارج از كشور ارسال ميگردد، تحت عنوان بيمههاي صادراتي تحت پوشش بيمه‌اي قرار مي‌گيرند.
شرح خطرات و خسارات تحت پوشش
شرط تلف كامل كالا (Total Loss)
از بين رفتن و تلف شدن كامل محموله مورد بيمه در يك مرحله كه در اثر غرق شناور، سقوط هواپيما و يا آتش‌سوزي وسيله حمل كالا به وجود آيد.
پوشش كلوز A
اين نوع بيمه كاملترين نوع بيمه حمل و نقل است و بيشتر براي كالاهاي حساس و آسيب پذير مورد استفاده قرار مي‌گيرد و كليه خطرات به جز موارد استثنا شده را شامل مي‌شود.
استثنائات (مواردي كه از شمول بيمه خارج مي باشند) عبارتند از:
- اشعه يون ساز و آلودگي مواد راديواكتيو ناشي از هرگونه سوخت يا فضولات هسته‌اي
- عدم قبول ورود كالا از طرف بيمه‌گزار و يا ممانعت از ورود كالا توسط كشور وارد كننده كالا
- سوء عمل آزادي بيمه‌گزار كه منجر به خسارت يا تلف مورد بيمه شده باشد
- نشست و ريزش عادي مورد بيمه و خطرات مشابه به آنها مانند كسري عادي وزن و فرسودگي و پوسيدگي
- تلف، آسيب يا هزينه ناشي از ناكافي و نامناسب بودن بسته‌بندي يا آماده‌سازي مورد بيمه
- تلف، آسيب يا هزينه ناشي از عيب ذاتي يا ماهيت مورد بيمه
- تلف، آسيب يا هزينه ناشي از كاربرد هر نوع سلاح جنگي كه با انرژي، شكست هسته‌اي يا واكنش مشابه ديگر يا نيرو و ماده راديواكتيو كار كند
- عدم قابليت دريانوردي كشتي يا كرجي يا مناسب بودن كشتي، كرجي، وسيله حمل، كانتينر يا ليف وان جهت حمل سالم مورد بيمه
- خطرات جنگ، اعتصاب، شورش، بلوا، تروريسم، جز استثنائات بيمه‌نامه مي‌باشد و درصورتي‌كه توافقي بين بيمه‌گر و بيمه‌گزار انجام پذيرد اين خطرات مي‌تواند تحت پوشش قرار گيرد.
پوشش كلوز B
در بيمه با شرط B بيمه‌گر متعهد جبران كليه خطراتي كه در كلوز C تحت پوشش مي‌باشد بانضمام خسارات ناشي از خطرات بشرح زير مي‌باشد:
زلزله، آتشفشان يا صاعقه
- ورود آب دريا، درياچه يا رودخانه به كشتي، شناور، محفظه كالا، كانتينر و يا ليفت وان
- از بين رفتن كامل هر بسته كالا در كشتي يا شناور و تلف كلي هر بسته به علت سقوط در هنگام بارگيري و يا تخليه كشتي و يا شناور
- به دريا افتادن كالا از روي عرشه كشتي
- در بيمه كالا به شرط B علاوه بر خطرات مذكور در كلوز B خطرات عدم تحويل، دزدي، دله دزدي، سائيدگي، زنگ زدگي، نشست، شكست، لب پريدگي، كج شدن، خراشيدگي و ضربه ديدگي و خسارت ناشي از چنگك، ريزش كسري نيز پذيرفته مي‌شود.
پوشش كلوز C
كلوز C با‌عدم تحويل: به ازاي پرداخت درصد در نظر گرفته شده براي اين مورد، در صورتيكه كالاي بيمه شده بنا به دلايل نامعلوم به دست گيرنده نرسد، بيمه‌گزار مي‌تواند ادعاي خسارت كند.
كلوز C بدون عدم‌تحويل: در صورتيكه كالاي بيمه شده به دست گيرنده نرسد، بيمه تعهدي نسبت به پرداخت خسارت ندارد.اين بيمه مشمول خطرات بشرح زير مي باشد:
- آتش سوزي يا انفجار
- به گل نشستن و زمينگير شدن، برخورد با كف دريا، غرق يا واژگون شدن كشتي يا شناور
- واژگون شدن يا از راه خط خارج شدن وسيله حمل زميني
- تصادف يا برخورد كشتي با شناور يا وسيله حمل ديگر با هر جسم خارجي به غير از آب
- تخليه اضطراري كالا در بندر
- فدا كردن كالا در جريان خسارت عمومي
- به دريا انداختن كالا جهت سبك‌سازي كشتي
- زيان همگاني و هزينه‌هاي نجات
- مسئوليت مشترك در تصادف
شرايط عمومي
شرايط اختصاصي
شرط C با عدم تحويل
در حملهاي دريايي از بين رفتن كلي يك بسته كامل در حين بارگيري، تخليه يا انتقال كالا از يك كشتي به كشتي ديگر تحت پوشش اين بيمه نامه مي باشد.
شرط B
علاوه بر خطرات مندرج در بند يك كلوز B، خطرهاي عدم تحويل، دزدي، قلاب زدگي، آب ديدگي، روغن زدگي، شكست، ريزش و خسارات ناشي از مجاورت با كالاهاي ديگر مشمول اين بيمه نامه مي باشد.
تبصره مهم: به استثناي خسارات ناشي از خطرات مندرج در بند يك كلوز B و همچنين خسارت عدم تحويل، در ساير موارد، پرداخت خسارت منوط به كسر فرانشيز مي باشد لذا ضروري است در بيمه نامه هاي صادره با شرايط B علاوه بر درج شرط اشاره شده در فوق،عبارت ذيل نيز حتماً قيد شود:
«معادل ... درصد هر خسارت مشمول فرانشيز مي باشد.»
شايان ذكر است كه به موجب مصوبات شوراي عالي بيمه، ميزان فرانشيز هر كالا حسب مورد متفاوت مي باشد و مقدار دقيق آن را مي بايستي از جدول نرخ و شرايط موضوع بند 7 (ضميمه پيوست) استخراج نمود. ليكن در مجموع مي توان به موارد كلي ذيل اشاره نمود:
- فرانشيز 1% ارزش كل مورد بيمه براي محمولات فلّه، برنج در كيسه، اتومبيل باري و اتوبوس؛
- فرانشيز 5/1% ارزش كل مورد بيمه براي شيشه جام و هر دستگاه اتومبيل سواري؛
- فرانشيز 3% ارزش هر بسته خسارت ديده مندرج در بارنامه براي محمولات غير فلّه اي و غير حساس؛
- فرانشيز 5% ارزش مورد بيمه براي محمولات حساس نظير پيانو، ارگ، آينه جام، چيني آلات و مواد شيميايي در بشكه هاي 100 ليتري و بالاتر و ... .
بديهي است بيمه گر در شرايط خصوصي بيمه نامه و با توجه به نوع ريسك مي تواند فرانشيزهاي بالاتر از درصدهاي اعلام شده را منظور نمايد.
شرط توتال لاس (Total Loss)
- از بين رفتن و تلف كلي محموله مورد بيمه در يك مرحله كه در اثر غرق شناور، سقوط هواپيما و يا آتش سوزي وسيله حمل به وجود آيد، تحت پوشش مي باشد. مدت اعتبار بيمه نامه از بندر مبدأ شروع و پس از رسيدن مورد بيمه به بندر مقصد خاتمه مي پذيرد.
شرط ترانزيت
- خسارت در محل صدور بيمه نامه و به ريال تأديه مي گردد، بديهي است طبق شرايط بيمه نامه صادره هر گونه خسارتي اعم از زيان همگاني و يا هزينه هاي نجات و يا هزينه هاي جلوگيري از تشديد خسارت كه در داخل و يا خارج از كشور در جريان حمل به وقوع پيوندد، به موجب بيمه نامه هاي صادره، بيمه گر معادل ريالي آنرا بر اساس نرخ تسعير ارز مندرج در بيمه نامه محاسبه نموده و خسارت وارده را پرداخت مي نمايد، البته مشروط بر اينكه ارزش ريالي آن در زمان پرداخت خسارت تجاوز ننمايد.
شرط حمل با كانتينر يخچالدار
- در صورتيكه كالاي مورد بيمه مي بايستي حتماً توسط وسيله نقليه يخچال دار حمل شود، ذكر عبارت زير در بيمه نامه ضروري است: « فساد و از بين رفتن مورد بيمه در اثر از كار افتادن يخچال وسيله نقليه حامل كالا به مدت 24 ساعت متوالي و عدم امكان تعمير آن ظرف مدت مذكور جزء خطرات بيمه شده مي باشد.»
شرط دام زنده
- « مورد بيمه فقط در حين حمل و نقل بر روي وسيله نقليه تحت پوشش مي باشد. همچنين مرگ و مير ناشي از نرسيدن آب و دانه و يا علوفه، تنگي جا و مرضهاي اپيدمي از خطرات بيمه شده مستثني مي باشد »
شرط كشتيهاي غير طبقه بندي شده (فاقد كلاس)
- يكي از شروط اساسي اعتبار بيمه نامه هاي باربري، حمل مورد بيمه با كشتيهاي طبقه بندي شده مي-باشد، وليكن از آنجا كه برخي كشورها نظير چين و كشورهاي مجاور درياي خزر، به موجب مقررات داخلي كشور متبوع خود، ملزم به استفاده از كشتيهاي طبقه بندي شده نمي باشند، با درج عبارت ذيل در متن بيمه نامه صادره براي محمولاتي كه از مبادي فوق الذكر حمل مي شوند، مي توان باعث اعتبار بخشيدن به پوشش بيمه اي مربوطه شد. شرط طبقه بندي كشتي ها به شرح مندرج در شرايط عمومي بيمه نامه، كان لم يكن تلقي مي گردد.
شرط نرخ ارز (شرط تسعير)
- هر گونه خسارت احتمالي وارده به مورد بيمه نامه هايي كه براساس ارز خارجي خريداري مي شوند حداكثر بر مبناي نرخ تسعير ارز مندرج در بيمه نامه تسويه خواهد شد، مشروط به اينكه نرخ تسعير ارز به ريال از ارزش روز آن بيشتر نباشد.
- تبصره: در هنگام تنظيم بيمه نامه و الحاقيه هاي باربري مي بايستي حتماً معادل ارزي حق بيمه در ستون مربوطه قيد گردد. علاوه بر اين مي بايستي نرخ تسعير ارز و معادل ارزي حق بيمه نيز درج شود.